Dąb Sobieskiego i buk przy Placu Kaszubskim
Najstarszymi, najpiękniejszymi i najbardziej rozpoznawalnymi rumskimi drzewami są dąb szypułkowy przy ulicy Starowiejskiej (nr 306) i buk czerwonolistny przy Placu Kaszubskim (nr 2028). Ten pierwszy jest codziennie mijany przez tysiące mieszkańców, znajduje się bowiem w samym centrum miasta, obok skrzyżowania ulic Starowiejskiej i Hallera. Ma imponujące rozmiary i piękny kształt. Obwód pnia wynosi niecałe pięć metrów, średnica korony mierzona na krzyż 25 × 25 metrów, a wysoki jest na 30 metrów. Dąb rozwidla się na trzy majestatyczne konary.
Według legendy sadził go król Jan III Sobieski podczas jednej ze swoich wizyt na Pomorzu Gdańskim, stąd jego zwyczajowa nazwa: dąb Sobieskiego. Nie wiadomo, czy ta opowieść ma coś wspólnego z prawdą. Wiadomo za to, że przyrodnicy szacują wiek dębu na około 350 lat. Oznacza to, że rzeczywiście posadzono go mniej więcej w czasach panowania słynnego „Lwa Lechistanu”.
Drugim drzewem-symbolem Rumi jest buk czerwonolistny znajdujący się na prywatnej posesji przy Placu Kaszubskim 9. Mierzy 25 metrów wysokości, zaś średnica korony mierzona na krzyż wynosi 12 × 12 metrów. Buk jest nieco młodszy od dębu Sobieskiego, ale i tak może pochwalić się pięknym wiekiem: liczy sobie około 200 lat.
Odrobinę młodsze i mniejsze są dwa inne drzewa ozdabiające brzegi Zagórskiej Strugi: jesion wyniosły, rosnący na tyłach działki przy ulicy Mickiewicza 3 (nr 885), i kasztanowiec biały zlokalizowany na tyłach działki przy ulicy Mickiewicza 9 (nr 886). Oba zaczęły rosnąć około 150 lat temu, a ich wysokość to nieco ponad 20 metrów. Wprawne oko dojrzy oba pomniki przyrody z mostku nad Zagórską Strugą w parku Starowiejskim.
Ozdoby lasów
Znacznie więcej równie pięknych drzew znajduje się w okolicznych lasach. W tej grupie warto wspomnieć o jednym z najstarszych modrzewi w Polsce, rosnącym przy leśniczówce Zbychowo (nr 510), którego wiek szacuje się na ponad 200 lat. Na uwagę zasługują również znajdujące się kilkadziesiąt metrów dalej, zrośnięte pniami, dęby szypułkowe liczące ponad 150 lat (nr 513). W cieniu ich gałęzi zlokalizowane jest popularne miejsce odpoczynku turystów przemierzających pieszo lub rowerem Szlak Zagórskiej Strugi łączący Gdynię z Wejherowem.
Podobną urodę prezentuje pomnik przyrody położony na wzgórzach zamykających południową część Doliny Zagórskiej Strugi, zwany Bracia Kaszuby (nr 887). Owi bracia to w rzeczywistości dwa zrośnięte drzewa: dąb szypułkowy i buk pospolity, oba liczą niecałe 150 lat. Aby je odnaleźć, trzeba zejść z głównego szlaku.
Gdy już uda się odnaleźć Braci Kaszubów, warto pokręcić się po najbliższej okolicy, aby natrafić na ostatni w naszym zestawieniu pomnik przyrody: wysoką na 13 metrów dwustuletnią sosnę zwyczajną (nr 1072), górującą nad innymi drzewami.
Coś wielkiego i wzniosłego
Wszystkie wymienione drzewa zaliczane są do grup pomników przyrody. Uznanie drzewa za takowy oznacza roztoczenie nad nim ochrony prawnej. Wśród kryteriów, jakie musi spełnić drzewo (ale i np. głaz narzutowy), są przede wszystkim wiek, lecz także wielkość lub niezwykły kształt. Tak oznaczonego drzewa nie można w żaden sposób niszczyć.
Autorem pojęcia „pomnik przyrody” jest niemiecki przyrodnik Aleksander von Humboldt, który pisał w swoich pracach, że „widok sędziwych drzew posiada w sobie coś wielkiego i wzniosłego” – i trudno z tym stwierdzeniem się nie zgodzić. Szczególnie gdy patrzy się na najstarsze drzewa Rumi i okolicy.