Mariusz Konarski: „dawniej samoloty nie były takie jak dzisiaj”

Dzieje przedwojennego lotniska w Rumi-Zagórzu to ten epizod w historii naszego miasta, który szczególnie mocno zapisał się w zbiorowej pamięci mieszkańców. Przed wybuchem II wojny światowej miejsce to było nie tylko ważnym punktem na polskiej mapie portów lotniczych, lecz także kuźnią młodych pilotów, pionierów lotnictwa.

O rumskim lotnisku opowiedział w cyklu „Świadkowie historii” ekspert ds. historii lotnictwa i przedstawiciel Stowarzyszenia i Muzeum Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku – Mariusz Konarski.

Historia lotnictwa na Pomorzu rozpoczęła się już w pierwszych dniach po odzyskaniu niepodległości przez tę część naszego kraju. Przejęte poniemieckie obiekty i maszyny posłużyły Polakom za fundament do rozwoju własnego potencjału lotniczego.

– Praktycznie od 1920 roku możemy mówić o polskim Pomorzu i o działalności lotniczej, którą można było tutaj podjąć. A można było ją podjąć w miejscach, które wcześniej były przygotowane przez Niemców – mówi Mariusz Konarski. – Najstarsze lotnisko na naszych ziemiach powstało za czasów pruskich w 1911 roku. To tam organizowano pierwsze próby wodnosamolotów w Prusach, tam rozpoczęły się dzieje niemieckiego lotnictwa morskiego. Wkrótce baza ta została przejęta przez Polaków i właśnie w tym miejscu w lutym 1920 roku zaczął swoją działalność Morski Dywizjon Lotniczy – wspomina.

Historia pomorskiego lotnictwa rozpoczęła się w Pucku, jednak w Rumi bardzo szybko powstał obiekt, który pełnił równie ważną rolę, co pucka baza.

– Baza lotnicza w Pucku była bazą lądowo-morską. Część lądowa była jednak zorganizowana na podmokłym terenie, co wiązało się z wieloma utrudnieniami. Z tego względu postarano się o dodatkową lokalizację w okolicy. Odpowiednie warunki były w Rumi – zauważa nasz rozmówca. – Później miejsce to odkryli członkowie Aeroklubu Gdańskiego. Jego członkowie to byli Polacy z krwi i kości. Gerard Ranoszek, Antoni Matheus, Edmund Jereczek i wielu innych. Chcieli nie tylko być dobrymi fachowcami, ale także stworzyć podwaliny lotnictwa sportowego w kraju. I to się udało – dodaje.

Oglądając stare zdjęcia, często można zauważyć, że przedwojenne samoloty znacznie różniły się od współczesnych konstrukcji.

– Dawniej samoloty nie były takie jak dzisiaj, nie były to piękne skorupy z aluminium z mocnymi silnikami. Były to konstrukcje drewniane, kryte płótnem, często z zawodnymi silnikami. Przy czym np. dwupłatowce charakteryzowały się tzw. dobrym noszeniem, co oznacza, że nawet w przypadku awarii silnika można było taką maszyną bezpiecznie wylądować – opowiada Mariusz Konarski.

Lotnisko w Rumi pełniło na przestrzeni kilkunastu lat swojego istnienia różne funkcje. Było obiektem nie tylko komunikacyjnym, lecz także miejscem szkolenia pilotów czy montowania maszyn.

– W 1935 roku w Rumi powstał cywilny port lotniczy. Na miejscu funkcjonowało więc lotnisko wojskowe, aeroklubowe, cywilne i szkoleniowe. Istniały tu też montownie samolotów, m.in. Lockheedów L-14 czy Douglasów DC-2. Części do nich przypływały na pokładach transatlantyków. Z gdyńskiego portu przewożono je do Rumi, gdzie maszyny składano i oblatywano. Dopiero potem trafiały do Warszawy, do floty pasażerskiej LOT – zaznacza ekspert.

Mariusz Konarski jest jednym z organizatorów wyjątkowego obiektu, jakim jest Muzeum Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. Zainteresowanych historią lotnictwa na Pomorzu nasz rozmówca serdecznie zaprasza do odwiedzenia tej instytucji.

– Muzeum Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku funkcjonuje na terenie dawnej bazy lotniczej. Jest to jedna z form uatrakcyjnienia miasta, popularyzacji historii lotnictwa morskiego. W naszej placówce udało nam się np. zrekonstruować pełnowymiarowego Lublina R-XIII Hydro. Jest to pełnoskalowa replika przedwojennego samolotu. Ten obiekt i wiele innych prezentujemy w naszym muzeum, które mieści się zresztą w budynku dawnej radiostacji Morskiego Dywizjonu Lotniczego – mówi Mariusz Konarski.

Więcej informacji na temat muzeum można znaleźć na stronie internetowej www.mdlot.pl.