05.03.2021 r.
Kilkukrotnie już opisywaliśmy zmiany wynikające z tzw. uchwały antysmogowej. Dokument ten nie tylko obliguje mieszkańców Pomorza do stosowania paliw odpowiedniej jakości, ale i nakazuje samorządom przeprowadzać kompleksowe kontrole. Dopiero dzięki tym zapisom możliwa stała się skuteczna walka z tzw. trucicielami powietrza, co leży w interesie nas wszystkich.
Przypomnijmy: zapisy uchwały antysmogowej, uchwalonej przez Sejmik Województwa Pomorskiego, określają nowe obowiązki. Od 1 stycznia 2021 roku niedozwolone jest spalanie między innymi: węgla brunatnego i kamiennego o wielkości ziaren mniejszej niż 3 mm, mułów i flotokoncentratów oraz biomasy o wilgotności większej niż 20%. W dalszej perspektywie piece na paliwo stałe (np. węgiel, drewno opałowe, biomasę) nie będą mogły być w ogóle stosowane – poza nielicznymi wyjątkami wyszczególnionymi w uchwale. Regulacje będą stopniowo wchodzić w życie. Datą graniczną, do której można korzystać z pieców na paliwa stałe, jest lipiec 2035 roku – dotyczy to kotłów najwyższej, czyli 5. klasy. Piece oraz kotły klas 3. i 4. trzeba wymienić do września 2026 roku. Piece najniższej klasy oraz te bezklasowe muszą zostać wymienione najszybciej – do września 2024 roku. Kolejna zmiana dotyczy kominków, które wkrótce nie będą mogły być głównym źródłem ogrzewania domu.
Przed wejściem w życie obowiązków wynikających z uchwały antysmogowej, możliwości lokalnych władz samorządowych w zakresie zapobiegania nadmiernemu zanieczyszczeniu powietrza były bardzo ograniczone. Do tej pory na terenie Rumi obowiązywał jedynie Regulamin utrzymania czystości i porządku, wedle którego zabronione jest spalanie odpadów – zarówno w instalacjach, jak i bezpośrednio na podłożu.
Straż Miejska w Rumi reaguje na każde zgłoszenie dotyczące podejrzenia spalania substancji zabronionych – często konieczne jest pobranie próbki popiołu i przesłanie jej do laboratoryjnej analizy. Samo podejrzenie nieprawidłowości nie stanowi bowiem dowodu. Jeżeli strażnicy miejscy potwierdzą działania niezgodne z Regulaminem, wówczas nakładają sankcje. W przypadku spalania odpadów jest to pouczenie lub mandat karny w wysokości maksymalnie 500 zł – chyba że sprawca nie wyrazi zgody na przyjęcie mandatu, wówczas sprawa kierowana jest do sądu, a maksymalny wymiar kary może wynieść 5000 zł.
Całkiem realna była więc sytuacja, w której pomimo nałożonych kar, sprawca decydował się nadal palić śmieciami. Ponadto, jeżeli źródłem uciążliwego zadymienia nie było spalanie odpadów, a chociażby słaba jakość węgla czy niesprawny piec, nie było podstaw prawnych do nałożenia kary. Obowiązujące prawo nie przewidywało innych metod walki z trucicielami powietrza.
Przygotowane przez marszałka województwa pomorskiego przepisy uchwały antysmogowej powstały, aby zmienić tę sytuację. Dokument określa zarówno rodzaj paliwa, jak i instalacje, w których można je spalać. Tym samym uniemożliwia stosowanie słabej jakości paliwa w przestarzałych kotłach. Zadania kontrolne w zakresie przestrzegania nowych obowiązków, takie jak inspekcje w budynkach mieszkalnych, na terenie Rumi mogą obecnie prowadzić: strażnicy miejscy, policjanci, pracownicy Urzędu Miasta Rumi, Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Wejherowie oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku. Nieprzestrzeganie określonych w uchwale wymagań najczęściej będzie się wiązało z karą grzywny, która może wynieść nawet 5000 zł.
Aby skutecznie ocenić typ i jakość spalanego paliwa czy rodzaj źródła ciepła, a zwłaszcza jego dokumentację techniczną, konieczne jest odpowiednie przygotowanie. Pracownicy Wydziału Klimatu i Ochrony Powietrza Urzędu Miasta Rumi wraz ze strażnikami miejskimi zostaną w najbliższym czasie przeszkoleni oraz wyposażeni w odpowiednie przyrządy pomiarowe, które umożliwią właściwe przeprowadzenie inspekcji. Zwiększona zostanie również liczba próbek popiołu pobieranych przez strażników miejskich pod kątem zbadania ich w laboratorium.
Już teraz podczas kontroli strażnicy miejscy zbierają informacje na temat źródeł ciepła w domach mieszkalnych, jednocześnie wyjaśniając mieszkańcom, czy dany piec spełnia obowiązujące wymogi. Zbierane przez mundurowych dane, wraz z planowaną jeszcze w tym roku inwentaryzacją źródeł ciepła, pozwolą na oszacowanie liczby kotłów, które muszą zostać wymienione. Następnie na tej podstawie określone zostaną potrzeby mieszkańców w zakresie ewentualnego wsparcia finansowego. Władzom Rumi zależy, aby mieszkańcy mieli jak największą świadomość czekających ich w najbliższych latach obowiązków i mogli się odpowiednio przygotować.
– Stawiamy przede wszystkim na jak najszerszą pomoc mieszkańcom w zakresie wymiany źródeł ciepła, w tym poprzez utworzenie punktów informacyjnoobsługowych, gdzie można uzyskać kompleksowe wsparcie, np. w wypełnieniu wniosku do programu Czyste Powietrze, czyli zdobyciu przez mieszkańców dotacji. Punkty te już działają, a pracownicy pomagają przy inwentaryzacji, będącej obowiązkiem rumian, i świadczą wstępne doradztwo, aby każdy mógł świadomie wybrać najlepszy wariant dla siebie i zdobyć jak największe dofinansowanie – mówi Michał Pasieczny, burmistrz Rumi. – Jednocześnie, jako samorząd, jesteśmy zobowiązani do przeprowadzania kontroli, co wynika z wymagań uchwały antysmogowej. Chcę podkreślić, że te inspekcje leżą w naszym wspólnym interesie. Wszyscy oddychamy tym samym powietrzem, a to powietrze ma ogromny wpływ na zdrowie nasze i naszych najbliższych – zaznacza.
Wszelkie wątpliwości w zakresie przestrzegania przepisów uchwały antysmogowej można zgłaszać do Urzędu Miasta Rumi – telefonicznie pod numerem 58 679 65 04 lub mailowo na adres: powietrze@rumia.eu. Uzyskane od mieszkańców informacje zostaną wykorzystane do identyfikacji miejsc wymagających weryfikacji pod kątem przestrzegania obowiązujących przepisów oraz ewentualnej interwencji.
