Odyseja Umysłu kluczem do rozwoju dzieci i młodzieży

Przed nami 31. ogólnopolski finał Odysei Umysłu – programu edukacyjnego realizowanego w formie międzynarodowego konkursu. W przedsięwzięciu weźmie udział 200 drużyn z całego kraju, w tym 14 z Rumi. Wszystko po to, by połączyć dobrą zabawę z kształtowaniem postaw i umiejętności, które przydadzą się w dorosłym życiu.

W Odysei Umysłu co roku uczestniczy kilkadziesiąt tysięcy uczniów i studentów z całego świata. Patronat nad polską edycją sprawuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przedsięwzięcie ma uczyć dzieci i młodzież kreatywnego i krytycznego myślenia, angażując grupy w twórcze rozwiązywanie problemów. Stawiane przed uczestnikami wyzwania wymagają łączenia w praktyce wiedzy i wyobraźni, nauki i sztuki, a także zdolności manualnych. Realizując interdyscyplinarne projekty, młodzi ludzie muszą zdobywać i łączyć wiedzę z różnych dziedzin, a przede wszystkim stosować ją w praktyce. Zadania, z jakimi mierzą się uczestnicy, dotyczą m.in. fizyki, nauk przyrodniczych, historii, sztuki, matematyki, techniki, projektowania, a nawet wiedzy o kulturze i społeczeństwie.

– Praca nad projektem rozpoczyna się już we wrześniu, wówczas sprawdzane są predyspozycje uczniów, tworzone są grupy. Wszystko odbywa się w sposób rytmiczny, co niewątpliwie daje szansę na rozwój. Zintensyfikowanie prac następuje na 2-3 miesiące przed finałem. Dużo się wtedy dzieje, wszędzie widać grupy działających uczniów, którzy pod okiem trenerów pokazują, co zrobią, zarażają swoim entuzjazmem – opowiada Arkadiusz Skrzyński, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. Józefa Wybickiego.

Uczestnicy Odysei Umysłu, na podstawie własnych działań i doświadczeń, kształtują kompetencje intelektualne, akademickie, społeczne i liderskie – bardzo pożądane w nauce szkolnej, rozwoju zainteresowań i przyszłej pracy zawodowej. Jednocześnie uczą się odważnie marzyć, samodzielnie i nieszablonowo myśleć, a także tworzyć efektywne i oryginalne rozwiązania. Wszystko to w duchu innowacji i kooperacji. Brak podpowiedzi i sugestii ze strony dorosłych powoduje, że dzieci czują się odpowiedzialne za swoje decyzje i dumne z własnych osiągnięć.

Rumskie drużyny, które 2 i 3 kwietnia wystąpią podczas finału odbywającego się w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym, będą reprezentować: Szkołę Podstawową nr 1 im. Józefa Wybickiego, Szkołę Podstawową nr 6 im. Aleksandra Majkowskiego, Zespół Szkół Towarzystwa Salezjańskiego i Szkołę Językową MOMA. Zanim jednak dzieci rozpoczęły swoją przygodę z Odyseją Umysłu, nauczyciele musieli odbyć specjalne szkolenie.

– Tak liczny udział drużyn z naszego miasta jest pokłosiem przeprowadzenia w Rumi szkolenia na trenerów Odysei Umysłu dla chętnych nauczycieli. Był to pomysł burmistrza Michała Pasiecznego, a w jego realizacji pomogło Stowarzyszenie Ludzi Innowacyjnych „Chcę. Umiem. Pomagam” – podkreśla Mariola Jurkiewicz, nauczycielka Ekologicznej Szkoły Podstawowej w Rumi oraz trenerka Odysei Umysłu.

– W naszej szkole uprawnienia trenerskie posiada osiemnaście osób, aktualnie z grupami pracuje pięć osób, prowadząc cztery drużyny: dwie rekrutujące się spośród uczniów klas czwartych, jedną z klasy siódmej, jedną z grupy przedszkolnej. W każdym roku pracy zespoły wybierają jeden z pięciu problemów długoterminowych, a także ćwiczą rozwiązywanie problemów krótkich, tzw. spontanicznych – wymienia Izabela Kasprzycka-Buc, koordynator Odysei Umysłu w Szkole Podstawowej nr 1 im. Józefa Wybickiego. – Uczniowie, którzy decydują się na uczestnictwo w programie, często pokonują różne osobiste kompleksy, otwierają się na innych, wzmacniają swoje mocne strony, ćwiczą zapamiętywanie, poszukiwanie informacji, poszerzają horyzonty, uczą się samodzielności i decyzyjności. Z kolei dla trenera, zwłaszcza pracującego systematycznie z grupą młodych ludzi przez kolejne lata, spotkania stają się wartościową nauką psychologii, możliwością obserwacji podopiecznych w czasie ich dorastania i dojrzewania w sytuacjach pozaszkolnych – dodaje.

– Przybywa chętnych do uczestnictwa w projekcie, co wynika z odpowiedniego klimatu pracy. Odyseja Umysłu to idea ze wszech miar słuszna, jej celem jest kształtowanie kreatywności, samodzielności, praca w zespole. To bardzo pożądane cechy u przyszłych pracowników. Dają poczucie spełnienia, odwagi osobistej, wzmacniają jednostki poprzez współdziałanie w grupie – to rodzaj niezależności w zależności, kiedy każdy ma indywidualny wpływ na efekt całości. W zespołach uwidacznia się cenione i pożądane prawo do wypowiedzi każdego, co później wpływa na wygląd rozwiązania. Widać duże przełożenie programu na uczestników spotkań. Istotne dla szkoły jest to, że uczestnicy nie muszą, a chcą pokazywać wytwory pracy intelektualno-fizycznej na forum całej placówki, co z jednej strony wzmacnia poczucie dumy autorów, a z drugiej strony przyczynia się do popularyzacji idei kreatywności. Warta podkreślenia jest duża liczba tematów, grup nad nimi pracujących, stabilizacja zespołów, co jest sukcesem trenerów, którzy umieją skoncentrować na długotrwałym działaniu określoną grupę. Odyseja Umysłu to nie jest jednorazowe hasło, ale wieloletni plan działania, który daje możliwość obserwacji procesu rozwoju młodych ludzi – dodaje Arkadiusz Skrzyński.

Rodzice uczestników programu zauważają i doceniają u swoich pociech przede wszystkim większą samodzielność. Dzieci nabywają też umiejętność robienia „czegoś z niczego”, znika natomiast lęk przed trudnymi działaniami. Przygotowania i udział w Odysei Umysły to również wyjątkowa zabawa.

– Dzięki Odysei Umysłów nasze dziecko doświadczyło pracy w zespole. Zaczęło dostrzegać, że sukces zależy nie tylko od jego pracy, ale także od zaangażowania innych dzieci i wpływa na ogólny wynik. Nauczył się rozmawiać i współpracować z koleżankami i kolegami podczas rozwiązywania stawianych przed nimi problemów. Dla niego Odyseja to zabawa i radość, ale również kształtowanie charakteru, nauka cierpliwości oraz poszukiwanie przedmiotów i ich zastosowania w celu rozwiązania zadania – zauważają rodzice Piotra Krzesińskiego.

– Odyseja nauczyła mnie samodzielności, pracy zespołowej, przywiązywania wagi do szczegółów. Poznałem też wiele ciekawych materiałów i zacząłem używać kleju na gorąco. Bardzo polecam udział w tym programie – mówi Piotr Krzesiński, jeden z rumskich Odyseuszy.

– Odyseja Umysłu to antidotum na trudne czasy, pomoc w wychodzeniu z pandemicznego lęku, stresu i osamotnienia. W tym wszystkim pomaga twórcze działanie w grupie osób o różnych osobowościach i wspólnym celu. Ten program to piękna przygoda i chwila oddechu od wyzwań, które stawia przed nami życie. Daje poczucie, że warto marzyć, myśleć i tworzyć lepszą przyszłość dla siebie i dla świata – podsumowuje Mariola Jurkiewicz.